Griekse Olijfoliefabriek | De boer op #3

Vandaag een internationale versie van ‘Brenda gaat de boer op..’. Tijdens mijn vakantie op Zakynthos bracht ik namelijk een bezoekje aan een olijfoliefabriek.

Toen ik hoorde dat er vlakbij ons appartementencomplex een olijfoliefabriek was die je kon bezoeken twijfelde ik geen moment. Hier moesten we even langs! Op de eerste dag dat we een huurauto in ons bezit hadden deden we dit meteen. Ik vond het heel erg leuk (én interessant!) om eens te horen hoe olijfolie wordt gemaakt/geperst en daarbij was het natuurlijk ook niet verkeerd om tussendoor stukjes brood met verschillende olijfolie te proeven. In de post neem ik je mee en vertel ik je alles over verschillende soorten olijven en hoe ze geperst worden.

Soorten olijven

De olijvenbranche is een echte traditie op Zakynthos, iedere familie beschikt over zijn eigen land met olijfbomen. In totaal staan er op het (redelijk kleine) eiland meer dan 2 miljoen olijfbomen. Bijna alle olijven die op Zakynthos geoogst worden, worden gebruikt voor het maken van olijfolie, daarom vind je op het eiland ook meerdere olijfoliefabriekjes.

Het is trouwens niet zo dat er verschillende soorten olijven en olijfbomen zijn, er is maar één soort olijf en deze olijven groeien allemaal aan dezelfde boom. Wel is het je waarschijnlijk opgevallen dat er verschillende kleuren olijven zijn, van groen tot bruin en zelfs zwart. Dit komt doordat een olijf van kleur veranderd naarmate hij ouder wordt. Een olijf is in september groen, naarmate de maanden verstrijken worden ze steeds donkerder tot er in maart zwarte olijven aan de bomen hangen.

De kleine olijfboom op de foto hieronder is 10 jaar oud, de grote stronk is ongeveer 2000 jaar oud (een van de oudste bomen op het eiland). Ter indicatie: als je met je armen om de boom kunt is een boom ongeveer 100 jaar oud.

Oogsten

Toen wij begin juni op het Griekse eiland Zakynthos waren, waren de olijven nog klein en groen. De groene bolletjes aan de bomen lijken nog niet op de olijven zoals wij deze kennen. In september zijn de groene olijven volgroeid, en klaar om geoogst te worden. De oogst duurt tot januari, dan zijn de olijven donker bruin.

In de maanden september tot en met januari staat het leven op Zakynthos in het teken van het oogsten van de olijven. Ik had de illusie dat olijven met de hand worden geplukt, maar daar is een handigere manier voor. De olijven worden geoogst door met grote harken in de takken van de olijfbomen te slaan. Hierdoor vallen de olijven op de grond in netten die daar speciaal voor zijn neergelegd. De netten vangen de olijven op waarna ze in zakken naar de olijfoliepersfabriek gaan.

Bron foto

Olijfolie persen

De olijfoliefabriek die we bezochten is de grootste van het eiland en is gemoderniseerd, de olijfolie wordt hier machinaal geproduceerd. In andere olijfoliefabriekjes op Zakynthos wordt de olijfolie nog niet machinaal geproduceerd. Persoonlijk had ik liever een klein, niet gemechaniseerd fabriekje bezocht, maar dat was helaas niet mogelijk. Gelukkig staan buiten de grote fabriek oude machines opgesteld zodat we toch een beetje kunnen zien hoe het vroeger (en zonder machines) ging.

Voordat de olijven worden geperst worden de bladeren tussen de olijven uitgezogen en worden de olijven goed gewassen. Daarna worden de olijven vermalen tot pulp, de pitten laten ze er bij zitten want ook hier komt olie vanaf.

Vroeger werden de olijven gemalen met grote stenen die over de olijven rolden, in de gemoderniseerde olijfoliefabriek waar ik was gebruiken ze hier tegenwoordig dus machines voor.
Als de olijven zijn vermalen tot pulp wordt het in een centrifuge geplaatst. Hier stroomt koud langs de pulp waardoor de olie vrij komt. Op Zakynthos wordt alleen extra vergine olijfolie geproduceerd. Dit is olijfolie van de eerste persing, hiervoor wordt koud water gebruikt (om het proces te versnellen wordt soms water tot 4oºC gebruikt). Als het water warmer dan 40ºC is, dan is het geen extra vergine olijfolie meer dat geproduceerd wordt. Na het centrifugeren wordt de olijfolie gewogen en wordt het nog een keer gecentrifugeerd zodat alleen de beste olijfolie over blijft.

Soorten olijfolie

De opbrengst van olie uit de olijven kan variëren, maar voor 1 liter olijfolie zijn ongeveer 5 tot 6 kilo olijven nodig. Na de productie wordt olijfolie in grote silo’s bewaard tot het gebotteld wordt. Maximaal wordt de olie een jaar bewaard, tot de nieuwe olijven geoogst worden. De boeren krijgen geen vaste prijs voor de olijfolie omdat de waarde (net als bij goud) per dag verschillend is. Voor de boer is het dus belangrijk dat hij zijn olie op een gunstige dag verkoopt.

De olijfolie is van iedere druif hetzelfde, of hij groen is of zwart. Volgens de fabriek waar wij waren maakt het niet uit welke olijf er geperst wordt, de olie is hetzelfde. Echter heb ik later in de week ook olijfboeren gesproken die zeggen dat de groene olijven de beste olie geven. Het zal een kwestie van smaak zijn.

Een stukje brood en een beetje olijfolie uit de olijfoliefabriek van Zakynthos, meer heb ik niet nodig om mezelf te trakteren op een lekker hapje..