Suiker – Alles wat je moet weten over suiker

Suiker heeft de afgelopen jaren een slecht imago gekregen. Maar in hoeverre is dat beeld juist? Is suiker écht zo ongezond? Is het vergif? En wat is suiker eigenlijk precies? Waar zit het in? In dit artikel geeft online diëtist & afvalcoach Jonathan Klaassen ons antwoord op deze vragen over suiker. Lees je mee?

Eerder dit jaar schreven we in samenwerking met Jonathan een artikel over gezonder eten, in dit artikel lees je alles over een kickstart en een gezond voedingspatroon.

Wat is suiker?

Suiker of ook wel sacharose genoemd is een zoete stof en komt van nature voor in bijvoorbeeld fruit, maïs, suikerriet en suikerbiet. Suikers behoren tot de groep koolhydraten waar zetmeel en vezels ook toe behoren. Deze verschillende koolhydraten bevatten belangrijke bestanddelen voor een gezond en evenwichtig voedingspatroon. Koolhydraten zijn bijvoorbeeld belangrijke dragers van energie en wanneer je koolhydraten eet zet je lichaam dit om tot de stof glucose (bloedsuiker), dát geeft directe energie die je nodig hebt voor organen, hersenen en centraal zenuwstelsel. Overigens kan je lichaam glucose – essentiële suiker – ook uit sommige eiwitten halen, al gebeurt dit minder efficiënt. Ook kan het lichaam vetten aanspreken als bron van energie, dit gebeurt uit de bouwsteen glucerol maar ook hier zijn de hoeveelheden niet voldoende. Dat maakt koolhydraten tot een belangrijke bron van energie.      

Waar komt suiker vandaan?

Suiker komt dus van nature voor in bepaalde producten én de industrie haalt het uit de tropische suikerriet of Europese suikerbiet. En van de wereldsuikerproductie is ongeveer tweederde afkomstig van suikerriet en eenderde van suikerbiet. Na winning van suiker uit de suikerbiet houd je kristalsuiker over, ook wel witte suiker genoemd. De suiker die overblijft bij rietsuiker is juist lichtbruin van kleur.

In welke producten zitten suiker?

Suiker zit in producten zoals: frisdrank, snoep, koek en taart; je vast niet onbekend. Maar de sachariden (suikers) zitten ook in: fruit, zuivel, aardappelen, graanproducten en peulvruchten, iets wat minder bekend is. Suiker komt dus voor in allerlei soorten producten. 

Bestaan er verschillende soorten suiker?

Ja! In onze voeding zijn verschillende soorten suikers te onderscheiden. Het onderscheid tussen deze soorten suikers maken we door de scheikundige molecuulstructuur (de hoeveelheid verbindingen). In totaal zijn er drie groepen: enkelvoudige koolhydraten (monosachariden), tweevoudige koolhydraten (disachariden) en meervoudige koolhydraten (polysachariden).

Monosachariden
Enkelvoudige koolhydraten bestaan uit één suikermolecuul. Voorbeelden hiervan zijn glucose, fructose en galactose. Fructose komt bijvoorbeeld voor in fruit (vruchtensuiker).

Disachariden
Tweevoudige koolhydraten bestaan uit twee suikermoleculen. De voorbeelden hiervan zijn maltose, sucrose en lactose (melksuiker).

Polysachariden
De meervoudige koolhydraten bestaan uit lange strengen aan elkaar verbonden suikermoleculen. Je vindt deze soort koolhydraten in aardappels, rijst en granen.

Hoe verwerkt ons lichaam suiker?

Wanneer we suikers via ons voedsel binnenkrijgen breekt ons lichaam ze keurig af. Wel is er een verschil in de snelheid waarmee dat gebeurt. Doordat de enkelvoudige suikers minder moleculen bevatten, worden ze snel afgebroken en geven ze je snel energie. Dit zie je bijvoorbeeld bij het eten van snoep of een stuk fruit; je krijgt er gelijk energie van. Bij meervoudige suikers gaat dit afbraakproces wat langzamer, omdat er meer suikermoleculen in zitten. Aardappels, rijst, pasta, peulvruchten en (volkoren) graanproducten zijn voorbeelden van voedingsmiddelen met dergelijke suikers die je langdurige energie geven. En hoewel elk product – in een evenwichtig voedingspatroon – een nut heeft, zijn de voedingsmiddelen met meervoudige suikers absoluut een must. Ze geven een lang verzadigingsgevoel en laten de spijsvertering optimaal werken.

Is suiker vergif?

Hoewel suiker zelf niet schadelijk is en we het juist nodig hebben, kan een overdaad aan suiker dat wel zijn. En het vervelende is dat we vaak niet eens doorhebben dat we te veel binnenkrijgen. Daar mogen we de voedingsindustrie voor bedanken. Op slinkse wijze weet die ons een dagelijkse overdosis toegevoegde suikers te serveren, via producten die we gemakkelijk weg eten en drinken. 

Door deze toevoeging krijgt de gemiddelde Nederlander 30 procent te veel binnen. En dat te veel suiker kan leiden tot overgewicht, weinig energie, overbelasting van alvleesklier, diabetes, problemen aan gebit of schade aan hersenen. Suiker zelf is geen vergif, maar een overdaad kan wel kwaad. 

Welke producten met suiker kun je beter vermijden?

Producten die van nature suikers bevatten moet je absoluut niet gaan vermijden. 
Deze producten zijn voedzaam en hebben een belangrijke rol. Even ter herhaling, het gaat om deze producten: fruit, zuivel, aardappelen, graanproducten en peulvruchten. Deze producten zijn voedzaam, schrap ze niet. Producten met toegevoegde suikers, daar is het wel goed om op te letten. Je hoeft ze niet helemaal te schrappen, maar eet ze met mate. Het gaat om deze producten: 

• Koek
• Snoep
• Taart
• Gesuikerde ontbijtgranen of krokante muesli
• Frisdrank
• Vruchtensap
• Suikerrijke toetjes
• Kant- en klare sauzen en dressings

Hoeveel gram suiker per dag?

Dit is natuurlijk één van de belangrijkste vragen! Gelukkig is hier een wetenschappelijk advies over van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en ik als diëtist sta achter dit advies. Het advies luidt om de inname aan toegevoegde suikers te beperken tot maximaal 10 procent van je totale energiebehoefte. Voor een gemiddelde vrouw met een energiebehoefte van 2000 kilocalorieën komt dit neer op 50 gram (vrije) suikers per dag; 12,5 suikerklontjes. Bij een gemiddelde man met een energiebehoefte van 2500 kilocalorieën op een dag komt dit neer op 60 gram (vrije) suikers; 15 suikerklontjes. Maar..zie dit echt als richtlijn, minder valt natuurlijk alleen maar toe te juichen!

We hopen dat je veel aan dit artikel hebt en dat het je inzicht heeft gegeven over wat suiker precies is en hoe het in je lichaam werkt. Heb je een vraag aan Jonathan of wil je meer tips over voeding van hem ontvangen? Volg hem dan op instagram.  

Jonathan Klaassen is online diëtist, afvalcoach en auteur. Hij coacht zijn cliënten online, zodat je op elk moment bij hem kunt aankloppen. Hij leert ze om gezonder te eten zonder dieet met als resultaat: gewichtsverlies, een betere gezondheid, meer energie en zelfvertrouwen! Klik hier voor meer informatie of klik hier om een gratis intakegesprek aan te vragen.