Het Vinkje: Zo zit het!

 

Gesponsord artikel

Toen ik van Het Vinkje een uitnodiging ontving om aanwezig te zijn bij een bloggersevent was ik eerlijk gezegd vrij sceptisch over dit keurmerk. Het Vinkje staat namelijk niet alleen op flesjes water maar ook op potten jam en mayonaise. Hoezo is dat een betere keuze, en wat is het nut van Het Vinkje? Iedereen weet toch dat mayonaise geen goede keuze is?

Via Facebook heb ik ook gevraagd naar jullie ervaringen met, en vragen aan Het Vinkje. Ook jullie waren kritisch. Jullie vroegen je onder andere af of grote fabrikanten het logo kopen om op hun producten te kunnen zetten en op basis waarvan een product Het Vinkje kan krijgen. Ook wilde jullie weten waarom Het Vinkje ook op producten staat waar een lading suiker en enorm veel E-nummers in zitten.

Zoals je begrijpt ging ik het event in met een kritische en eigenlijk ook een negatieve houding, maar ook met veel nieuwsgierigheid. Ik wilde wel eens weten wat Het Vinkje precies is, en hoe het allemaal in elkaar steekt. Hierin was ik zeker niet de enige, ook de andere bloggers die aanwezig waren stelden kritische vragen. Hierdoor weet ik inmiddels de ins en outs van Het Vinkje, ik zal proberen je er kort en helder over te vertellen.

Keurmerk

Het Vinkje is een stichting, opgezet naar aanleiding van een oproep van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO). In Nederland (maar ook in andere landen) eten we namelijk te veel zout, suiker, calorieën en vet en krijgen we te weinig vezels binnen. Het Vinkje is een middel om ervoor te zorgen dat de Nederlander gezond(er) eet.

De doelstelling van het Vinkje is tweezijdig. Aan de ene kant is het een doel om de consument te helpen om gemakkelijker een gezonde keuze te maken, en daarnaast is het een doelstelling om producenten te stimuleren gezondere producten te ontwikkelen.Veel van ons weten wat goed voor ons is, maar we handelen er niet naar. We hebben een hulpje nodig, én voor veel mensen kan het Vinkje het hulpje zijn dat je nodig hebt.

 

Wetenschappelijke criteria

Wetenschappers bepalen aan welke criteria de producten moeten voldoen om Het Vinkje te mogen krijgen. Ze bepalen de hoeveelheid zout, suiker, calorieën en vetten die de producten mogen bevatten, én hoeveel vezels het product moet leveren. Deze criteria worden per productgroep bepaald en zijn dus per productgroep verschillend.

Een externe toetsingsinstantie toetst en controleert de producten die een aanvraag voor het keurmerk hebben ingediend. Die bepaalt dus ook of een product Het Vinkje mag dragen. Als een product over Het Vinkje beschikt dan is het niet zo dat dit altijd zo blijft. De criteria worden iedere vier jaar tegen het licht gehouden. Op basis van de laatste inzichten op het gebied van innovatie en gezondheid wordt bekeken of de criteria bijgesteld kunnen worden. Na aanpassing van de eisen moeten producten hun aanbod verbeteren om Het Vinkje te mogen blijven dragen. Om erop toe te zien dat de regels netjes worden nageleefd, controleert het Vinkje jaarlijks honderd producten.

Deelnemen aan het Vinkje

Veel mensen denken dat iedere producent zomaar het Vinkje op hun producten kan plaatsen. Maar er zijn ook mensen die denken dat grote producten het Vinkje kunnen kopen. Geen van beide is het geval.

Het Vinkje is ondergebracht in een kleine zelfstandige stichting die niet vanuit de overheid wordt gefinancierd. De stichting heeft geen winstoogmerk. Om inkomsten te genereren vraagt de stichting aan producenten en organisaties een bedrag om deel te nemen aan het programma Alleen deelnemers aan Het Vinkje kunnen het keurmerk aanvragen voor een product. Nadat Het Vinkje voor een product is aangevraagd moet de producent informatie over het product vrijgeven. Met deze gegevens gaat een externe toetsingsinstantie aan de slag. Die bekijkt of het product in lijn is met de criteria van onafhankelijke wetenschappers. Als blijkt dat het product inderdaad een betere keuze binnen de productgroep is mag Het Vinkje op de verpakking.

Voor het lidmaatschap moet aan Het Vinkje een jaarlijks bedrag betaald worden. Dit bedrag is afhankelijk van de grootte van de organisatie en varieert van € 1800,- tot € 90.000,- per jaar. Op deze manier kunnen niet alleen multinationals zich aansluiten bij Het Vinkje, maar juist ook kleinere producenten. Op dit moment bestaat zelfs 60% van de deelnemers van Het Vinkje uit kleinere producenten.

Het bedrag dat de stichting uit lidmaatschap van organisaties en producenten ontvang wordt hoofdzakelijk besteed aan publieksvoorlichting, zodat steeds meer consumenten in weten waar Het Vinkje voor staat. Daarnaast gaat een deel naar onderzoek en het testen van de producten die Het Vinkje bevatten.

Groen en Blauw Vinkje

Misschien is het je opgevallen dat Het Vinkje twee verschillende cirkelkleuren heeft, de groene en de blauwe. Dit kan nogal verwarrend zijn, zelf wist ik voor het event eerlijk gezegd niet wat het verschil was. Maar toch is het eigenlijk heel simpel:

Het Vinkje met de groene cirkel staat voor de betere keuze in basisvoedingsmiddelen, met essentiële voedingsstoffen die we dagelijks nodig hebben. Om die reden zitten de producten in de bekende schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Producten waarop een Vinkje met de groene cirkel kan staan zijn pasta, rijst, water, olie, boter, vis, zuivel, kaas, belegde broodjes en maaltijden.

Het Vinkje met de blauwe cirkel staat voor een betere keuze in producten van buiten de Schijf van Vijf. Producten met een vinkje (blauwe cirkel) bevatten minder zout, suiker en vetten in vergelijking met veel andere producten. Voorbeelden zijn van producten met een blauwe cirkel zijn soepen, sauzen, snacks, dranken en broodbeleg.

Bewuste Keuze

Zoals je ziet zijn de producten met Het Vinkje met de groene cirkel een stuk  gezonder dan de blauwe cirkel. Het Vinkje met de blauwe cirkel is bedoeld voor de keren dat je niet voor een basisproduct kiest, maar voor een extraatje. Bijvoorbeeld soep uit een zakje, of mayonaise. Als je in dat geval voor een product met een Vinkje (blauwe cirkel) kiest, dan is het een betere keuze. De soep bevat minder zout en de witte saus minder energie dan veel vergelijkbare producten.

Het is bewezen dat een persoon die een jaar lang bewust producten met Het Vinkje koopt, en daarbij gemiddeld eet, jaarlijks 14,6 kilo minder suiker eet. Uit een ander onderzoek blijkt dat Het Vinkje producenten aanspoort het aanbod te verbeteren. Producenten hebben hun aanbod aangepast om (beter) aan de criteria te voldoen. Zo is gebleken dat er 75% minder suiker in melkproducten met het Vinkje zit in vergelijking met de situatie vóór de aanpassing. In het geval van broodbeleg zit er 39% minder natrium in dan voor de aanpassing.

Gemak

De presentatie en het gesprek met Het Vinkje hebben mij er van overtuigd dat Het Vinkje echt is, en dat het ook voor veel mensen een hulpmiddel kan zijn om gezonder te (leren) eten. Niet iedereen eet bewust, veel consumenten kiezen voor het gemak. De pakjes vliegen niet voor niets de supermarkt uit.

Natuurlijk kun je zelf etiketten lezen en bepalen wat er in mayonaise zit. Maar niet iedereen weet wat de moeilijke woorden op het etiket betekenen. In dat geval kun je Het Vinkje gebruiken als een  hulpmiddel. Al kun je bij het kopen van mayonaise natuurlijk ook juist kiezen voor een vette variant, juist omdat je dat zo lekker aan mayonaise vindt. Dat is een keuze die je maakt, en iedereen mag die keuze zelf maken.

Dit is een gesponsord artikel, lees mijn disclaimer

Bron: foto 1, foto 2,foto 3